Przekręt nigeryjski, czyli jak nie dać się nabić w butelkę

Małpka za 200 dolarów czy ara za 100 euro sprzedawane przez Internet za bezcen z powodów rodzinnych. Nagle e-mail od władz celnych we Frankfurcie o niedopełnieniu formalności w związku z przewozem zwierzęcia, opłaty za wystawienie dokumentów, kwarantannę, później dowiadujemy się, że zwierzę podróżowało do nas nielegalnie; groźba sankcji, grzywna, pokrycie kosztów rzekomo toczącego się za granicą procesu, żeby pod koniec okazało się, że naszego zwierzaka nie ma i nigdy nie było, a wszystko to jest wytworem wyobraźni afrykańskiego oszusta.

Jak oswoić papugę - część 2

Trzeba wiedzieć, że nie wszystkie papugi można oswoić. Przed lekturą obu części tego artykułu zachęcam do zapoznania się z jego wstępem "Jak oswoić papugę - wstęp", aby wiedzieć, jakie papugi nadają się w ogóle do oswojenia.

Drugi ze sposobów oswajania papugi, który chciałbym opisać w tej części, wymaga od nas większej aktywności, ale też trwa na ogół krócej i, w moim przekonaniu, jest zdecydowanie lepszą metodą układania większych gatunków papug, ale nic nie stoi na przeszkodzie, abyście spróbowali go także dla papużki falistej.

Jak oswoić papugę - część 1

Pierwszy ze sposobów oswajania przynosi dobre rezultaty wobec mniejszych papug: papużek falistych, nimf, nierozłączek, itp., bo wymaga od papugi przelatywania z miejsca na miejsce, co w przypadku większych papug w mieszkaniu jest często utrudnione. Polega on, skrótowo mówiąc, na stopniowym przyzwyczajaniu papugi do naszej obecności. Zakupionego ptaka należy umieścić w klatce. Jest on w nowym miejscu zestresowany, bojaźliwy, przesiaduje na najwyżej usytuowanej żerdzi. Ważne jest, aby na początku pojemniki z jedzeniem i piciem umieścić na tej samej wysokości, na której jest najwyższa żerdź. Schodzenie na dół może być bowiem początkowo dla ptaka większym stresem niż głód.

Jak oswoić papugę - wstęp

Jeśli ktoś nie ma żadnego doświadczenia w postępowaniu z papugami, a chciałby mieć oswojoną, gadającą papugę, zdecydowanie lepszym pomysłem jest zakup ręcznie wykarmionego, ale koniecznie samodzielnego już pisklęcia. Mamy wtedy pewność, że jeśli nie popełnimy jakichś rażących błędów w jej wychowaniu, będziemy mieli wymarzonego pupila, bardzo do nas przywiązanego, i nie będziemy musieli długo czekać, aż nawiążemy z nim bliższy kontakt. Ręcznie wykarmiona papuga jest ufna w stosunku do każdego człowieka i nie trzeba jej w ogóle oswajać. Jednak ptaki ręcznie wykarmione są zwykle droższe, trudniej dostępne i, niestety, dość często wykarmiane przez amatorów, co powoduje, że są w gorszej kondycji, zarówno fizycznej, jak i psychicznej. Jednak o prawidłowym ręcznym wychowie pisałem wielokrotnie, a w tym artykule koncentruję się na oswajaniu papug wykarmionych przez ich naturalnych rodziców.

Czy płeć ma znaczenie?

Zwykle płeć nie ma znaczenia przy wyborze papugi do towarzystwa. Są jednak pewne wyjątki. W przypadku np. długoogonowych papug australijskich zdecydowanie lepsze zdolności naśladowcze mają samce. U aleksandrett lepszy kontakt jest zwykle z samcami. Samice trzymają się „z boku”, zachowując pewien dystans wobec opiekuna i są mniej skłonne do wchodzenia z nim w bliższe związki emocjonalne. Podobnie jest u lor wielkich (barwnic). Samiec to świetny kompan, natomiast samica jest zwykle mniej przystępna i może zachowywać się agresywnie wobec opiekunów. Odwrotnie jest u kakadu. Samice są bardziej łagodne i nie mają, w przeciwieństwie do samców swego gatunku, skłonności do dominacji i podporządkowywania sobie opiekunów.

WYBÓR PAPUGI - jedna czy więcej?

Najlepszym wyborem jest zawsze wybór pary papug. Jednak tylko nieliczne gatunki papug, kiedy przebywają w parze, pozostają tak samo zainteresowane kontaktami z opiekunem, jak pojedynczo trzymana papuga. Tymczasem ludzie mają różne potrzeby. Jedni wolą obserwować z daleka zachowania pary czy stada papug, a inni marzą o bliskich kontaktach z pierzastym pupilem. Te dwie formy papuziego hobby nie zawsze są do pogodzenia. A tymczasem według mnie satysfakcja opiekuna jest kluczem do dobrostanu naszych podopiecznych. Nie raz już zdarzało się, że znajdowano na śmietniku klatkę ze stadkiem papużek falistych. Widocznie nie spełniły oczekiwań opiekuna, bo zamiast się oswoić - rozmnożyły się. Jeśli więc chcemy mieć oswojonego, gadającego ptaka, powinniśmy zdecydować się na pojedynczą papugę. Trzeba jednak pamiętać, że są to ptaki stadne, o silnie rozwiniętym instynkcie społecznym i żyjące w parach. Dlatego, jeśli nasza papuga nie będzie miała towarzystwa innych papug, to my będziemy jej stadem.

Wykarmiona ręcznie czy przez rodziców?

Chcąc mieć oswojonego domowego pupila lepszym wyborem są papugi z tzw. „ręcznego karmienia”. Wykluwają się one w inkubatorach lub po wykluciu w gnieździe są oddzielane od rodziców i sztucznie karmione przez hodowcę. Osobniki takie nie czują żadnej obawy przed człowiekiem, są ufne i szybko przyzwyczajają się do swego opiekuna. Nie trzeba łamać ich natury poprzez żmudny czasem proces oswajania.

Oswojenie większości gatunków papug wykarmionych przez ich naturalnych rodziców, a nie przez hodowcę, jest możliwe jedynie w przypadku bardzo młodego ptaka (im młodszy, tym lepiej). Przeczytaj artykuł "Jakich papug nie da się oswoić". Ale zwykle wychowane przez własnych rodziców, a dopiero później oswojone papugi akceptują tylko jednego opiekuna – tego, który je oswajał – i mogą być problemy, jeśli np. z jakichś powodów musimy oddać je na pewien czas pod opiekę osobie, której nie znają.

Jaki gatunek wybrać?

Potencjalny nabywca ma możliwość wyboru z przynajmniej kilkudziesięciu gatunków papug dostępnych w obrocie handlowym. Ceny są bardzo zróżnicowane – od kilkudziesięciu do nawet kilkunastu tysięcy złotych za sztukę.

Są gatunki bardzo łagodne, które świetnie nadają się np. do zabaw z małymi dziećmi. Inne natomiast, z powodu ich skłonności do dominacji, wymagają „silnej ręki” i podporządkowują się jedynie opiekunowi o silnej osobowości, który ma doświadczenie w postępowaniu z papugami.

Czy i jak karać?

Papuzie stada są dość mocno zhierarchizowane. Występują w nich osobniki dominujące, które starają się podporządkować sobie pozostałych członków grupy. Zachowują się wtedy agresywnie, egzekwując swoje potrzeby. Można to zaobserwować w każdej wolierze z ptakami. Struktura grupy widoczna jest na żerdziach. Ptaki dominujące zajmują te najwyższe, a te mające niższą pozycję społeczną, muszą zadowolić się żerdziami bliżej ziemi. Podobnie może być w kontaktach z ludźmi. Pierwsze przejawy chęci dominacji naszej papugi możemy zauważyć podczas wspólnych zabaw. Ptak może czasami symulować zachowanie agresywne. Jeśli opiekun przestraszy się ptaka, ten odbierze to, jako podporządkowanie mu się, co będzie go stymulować do eskalowania tego rodzaju zachowań. Jeśli w porę nie podejmiemy odpowiednich działań może dojść do tego, że nasz dotąd wspaniały, łagodny pupil zamieni się w agresywnego, wymuszającego swoją wolę osobnika. Nie wolno do tego dopuścić. Jeśli zauważymy pierwsze próby dominowania, bez trudu możemy je wyeliminować już na samym początku.

Dobre wychowanie

„Czym skorupka za młodu nasiąknie...” – to stare przysłowie idealnie pasuje do naszych pierzastych pupili. Od pierwszego dnia pobytu młodej papugi w naszym domu należy poddać ją procesowi edukacji. I należy pamiętać, że uczenie wymaga stosunkowo niewielkiego wysiłku, natomiast oduczanie niepożądanych zachowań trwa długo, a pozytywny rezultat nie zawsze jest pewny.

Kiedy nasz nowy domownik zaadaptuje się już do otoczenia i polubi zabawy z opiekunami, czyha na nas pierwsze niebezpieczeństwo. Będzie żądał większej ilości bliskich kontaktów. Zacznie nawoływać, czyli, mówiąc kolokwialnie, wydzierać się. Jeśli swoimi krzykami spowoduje, że opiekun przyjdzie, weźmie go na ręce, da papuzi smakołyk, to nasza papuga nabierze (chyba słusznego) przekonania, że swoim krzykiem spowodowała korzystne, ze swojego punktu widzenia, zachowanie opiekuna. Jeśli kolejne tego typu działania przyniosą pozytywne rezultaty, wychowamy „terrorystę”, który, spełnianie wszystkich swoich zachcianek, będzie wymuszał wrzaskiem. Oduczenie takich zachowań jest trudne i zajmuje wiele czasu.