Jakich papug nie da się oswoić?

----------- Artykuł uzupełniony powstałymi później filmami ------------
Żako można oswoić tylko, kiedy jest jeszcze bardzo młode. Dotyczy to również aleksandrett i większości długoogonowych papug australijskich. Rozelle raczej nie nadają się do oswajania, natomiast ary, kakadu i niektóre amazonki udaje się oswoić nawet w starszym wieku. Ale nie tylko wiek i gatunek są tu wyznacznikami. Ważny jest też sposób wychowania. Kandydat na domowego pupila nie powinien po opuszczeniu budki lęgowej przebywać zbyt długo w  stadzie. I jeszcze jedna zasada: jeśli chcemy mieć  bardzo związaną z nami papugę, należy - poza nielicznymi gatunkami - trzymać ją pojedynczo.

W poprzednich swoich postach pisałem, jak należy oswajać papugę, ale są sytuacje, w których  nie jest to możliwe, gdyż pewne osobniki nie nadają się absolutnie, aby pełnić rolę domowych pupili, a udomowienie ich na siłę będzie skutkować jedynie silnym stresem, będącym udziałem zarówno ptaka, jak i działającego w dobrej wierze opiekuna. Owszem, są osoby, które chwalą się, że potrafią oswoić każdą papugę. Ale ja to nazywam dręczeniem zwierzęcia.

Czy podcinać lotki?

Temat ten wywołuje gorące dyskusje na papuzich forach. Dyskutanci nie mają pojęcia czym jest ten zabieg, a oburzenie przeciw niemu opierają na swoich doświadczeniach z potrzebującymi sobie pofruwać po ich pokoju stadkami małych papużek. Działa krytyki wytaczają zwykle osoby, które mają doświadczenie tylko z małymi nieoswojonymi papużkami i nigdy nie zetknęły się z dużą ręcznie wykarmioną papugą. Wywołujący u nas gorące dyskusje temat przycinania lotek, w wielu krajach, mających o wiele dłuższe niż nasze tradycje trzymania papug do towarzystwa, jest standardowym, obowiązkowym postępowaniem, a zaniechanie go uznawane jest za działanie na szkodę ptaka.

Przycinać czy nie przycinać? 

Czy stać cię na tanią papugę?

Czy rzeczywiście zaoszczędzimy pieniądze, kupując taniej? Czy z karmionego byle czym pisklęcia wyrośnie pełnowartościowa papuga? Tzw. „świadomość konsumenta” nie rodzi się z dnia na dzień. Musiało minąć wiele lat, zanim nauczyliśmy się, że pozornie podobne produkty znacznie różnią się jakością. Był czas, kiedy kupowaliśmy na bazarach tańszą, azjatycką elektronikę, ale, po pewnym czasie, wielu z nas uznało, że na pozornie droższe markowe wyroby wydajemy znacznie mniej, niż na ich podróbki. Ze zwierzętami bywa podobnie. Sklepy zoologiczne oferują papugi w cenie od kilkudziesięciu do kilku tysięcy złotych w zależności od gatunku. Tymczasem w Internecie znajdujemy znacznie tańsze oferty tych samych gatunków papug. Ale, czy aby na pewno takich samych?

Rozłąka

W środowisku naturalnym przedstawiciele większości gatunków papug pozostają ze swoimi partnerami praktycznie przez całą dobę. Poza okresem inkubacji jaj i karmienia piskląt na ogół nie oddalają się od siebie. Oswojona, towarzyska papuga, połączona z opiekunem silnymi więzami emocjonalnymi, chciałaby przebywać z nim bez przerwy, a przynajmniej, żeby opiekun pozostawał w zasięgu jej wzroku. Jednak my pracujemy, uczymy się, robimy zakupy, wychodzimy do znajomych. Na ogół nasze papugi nie mogą nam wtedy towarzyszyć. Konieczne są rozłąki. One zawsze będą tęsknić i nasłuchiwać naszych kroków, ale uczyńmy wszystko, aby chwile nieuniknionej rozłąki zapełnić im jakimiś zajęciami, które spowodują, że czas szybciej minie. Po pewnym czasie przyzwyczajają się do takiego trybu życia i, jeśli zapewnimy im rozrywkę, by nie nudziły się w samotności, krótkie chwile rozłąki zniosą stosunkowo dobrze (no, może poza żako i niektórymi gatunkami kakadu).

Otoczenie a kondycja psychiczna

To rzecz wiadoma, że lepiej się czujemy emocjonalnie, kiedy przebywamy w komfortowym, bezpiecznym dla nas pomieszczeniu. A zdrowie psychiczne przekłada się na zdrowie fizyczne. Ludzie jednak często antropomorfizują zwierzęta, a więc również naszym pierzastym pupilom przypisujemy ludzkie cechy i chcielibyśmy zapewnić im komfort, jaki jest najlepszy dla człowieka. Ale zwierzęta często myślą inaczej i bywa, że to, co dobre dla ludzi, nie musi być dobre dla nich. Dlatego dobrze jest poznać ich psychikę.

Przekręt nigeryjski, czyli jak nie dać się nabić w butelkę

Małpka za 200 dolarów czy ara za 100 euro sprzedawane przez Internet za bezcen z powodów rodzinnych. Nagle e-mail od władz celnych we Frankfurcie o niedopełnieniu formalności w związku z przewozem zwierzęcia, opłaty za wystawienie dokumentów, kwarantannę, później dowiadujemy się, że zwierzę podróżowało do nas nielegalnie; groźba sankcji, grzywna, pokrycie kosztów rzekomo toczącego się za granicą procesu, żeby pod koniec okazało się, że naszego zwierzaka nie ma i nigdy nie było, a wszystko to jest wytworem wyobraźni afrykańskiego oszusta.

Jak oswoić papugę - część 2

Trzeba wiedzieć, że nie wszystkie papugi można oswoić. Przed lekturą obu części tego artykułu zachęcam do zapoznania się z jego wstępem "Jak oswoić papugę - wstęp", aby wiedzieć, jakie papugi nadają się w ogóle do oswojenia.

Drugi ze sposobów oswajania papugi, który chciałbym opisać w tej części, wymaga od nas większej aktywności, ale też trwa na ogół krócej i, w moim przekonaniu, jest zdecydowanie lepszą metodą układania większych gatunków papug, ale nic nie stoi na przeszkodzie, abyście spróbowali go także dla papużki falistej.

Jak oswoić papugę - część 1

Pierwszy ze sposobów oswajania przynosi dobre rezultaty wobec mniejszych papug: papużek falistych, nimf, nierozłączek, itp., bo wymaga od papugi przelatywania z miejsca na miejsce, co w przypadku większych papug w mieszkaniu jest często utrudnione. Polega on, skrótowo mówiąc, na stopniowym przyzwyczajaniu papugi do naszej obecności. Zakupionego ptaka należy umieścić w klatce. Jest on w nowym miejscu zestresowany, bojaźliwy, przesiaduje na najwyżej usytuowanej żerdzi. Ważne jest, aby na początku pojemniki z jedzeniem i piciem umieścić na tej samej wysokości, na której jest najwyższa żerdź. Schodzenie na dół może być bowiem początkowo dla ptaka większym stresem niż głód.

Jak oswoić papugę - wstęp

Jeśli ktoś nie ma żadnego doświadczenia w postępowaniu z papugami, a chciałby mieć oswojoną, gadającą papugę, zdecydowanie lepszym pomysłem jest zakup ręcznie wykarmionego, ale koniecznie samodzielnego już pisklęcia. Mamy wtedy pewność, że jeśli nie popełnimy jakichś rażących błędów w jej wychowaniu, będziemy mieli wymarzonego pupila, bardzo do nas przywiązanego, i nie będziemy musieli długo czekać, aż nawiążemy z nim bliższy kontakt. Ręcznie wykarmiona papuga jest ufna w stosunku do każdego człowieka i nie trzeba jej w ogóle oswajać. Jednak ptaki ręcznie wykarmione są zwykle droższe, trudniej dostępne i, niestety, dość często wykarmiane przez amatorów, co powoduje, że są w gorszej kondycji, zarówno fizycznej, jak i psychicznej. Jednak o prawidłowym ręcznym wychowie pisałem wielokrotnie, a w tym artykule koncentruję się na oswajaniu papug wykarmionych przez ich naturalnych rodziców.

Czy płeć ma znaczenie?

Zwykle płeć nie ma znaczenia przy wyborze papugi do towarzystwa. Są jednak pewne wyjątki. W przypadku np. długoogonowych papug australijskich zdecydowanie lepsze zdolności naśladowcze mają samce. U aleksandrett lepszy kontakt jest zwykle z samcami. Samice trzymają się „z boku”, zachowując pewien dystans wobec opiekuna i są mniej skłonne do wchodzenia z nim w bliższe związki emocjonalne. Podobnie jest u lor wielkich (barwnic). Samiec to świetny kompan, natomiast samica jest zwykle mniej przystępna i może zachowywać się agresywnie wobec opiekunów. Odwrotnie jest u kakadu. Samice są bardziej łagodne i nie mają, w przeciwieństwie do samców swego gatunku, skłonności do dominacji i podporządkowywania sobie opiekunów.